Z radością informujemy, że w dniu 15 grudnia br. Prof. Marta Miączyńska została powołana na stanowisko Dyrektora MIBMiK i tym samym rozpoczęła swoją drugą kadencję, która będzie realizowana w latach 2022-2026. Dyrektor Miączyńska wygrała międzynarodowy konkurs oraz uzyskała rekomendację Międzynarodowego Komitetu Doradczego. Powołania dokonał prof. Jerzy Duszyński, Prezes Polskiej Akademii Nauk.

Prof. Marta Miączyńska jest absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego, stopień doktora w dziedzinie genetyki uzyskała na Uniwersytecie Wiedeńskim w 1997 roku, stopień doktora habilitowanego w roku 2008, a tytuł profesora w 2013 r. W latach 2013-2015 była zastępcą dyrektora Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

Jej badania z dziedziny biologii komórki dotyczą mechanizmów molekularnych, które integrują transport błonowy, w szczególności endocytozę, z wewnątrzkomórkowymi szlakami sygnalizacyjnymi. Odkryła m.in. odrębną populację wczesnych endosomów w komórce, tzw. endosomy APPL i wraz ze swoim zespołem scharakteryzowała rolę endosomów jako platform sygnałowych dla receptorów czynników wzrostu i cytokin.

Jest współautorką ponad 60 publikacji cytowanych ponad 3000 razy. Uzyskała stypendia Austrian Science Fund, Human Frontier Science Program Organization, a także L’Oreal Polska dla Kobiet.

W swojej karierze naukowej zdobyła liczne prestiżowe granty. Kierowała projektami finansowanymi przez brytyjski Wellcome Trust, amerykański Howard Hughes Medical Institute, Polsko-Szwajcarski Program Badawczy, Narodowe Centrum Nauki, Fundację na rzecz Nauki Polskiej, Towarzystwo Maxa Plancka i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Panelistka licznych agencji grantowych, w tym European Research Council. Członkini Rady Narodowego Centrum Nauki w latach 2016-2018, Polskiej Akademii Nauk, Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej (EMBO) oraz Academia Europaea.

Z radością informujemy, że nasz projekt zatytułowany RNA and Cell Biology - from Fundamental Research to Therapies, o akronimie RACE, został wybrany do finansowania w programie Teaming for Excellence w ramach Horizon Europe, z wynikiem oceny 14,5 na 15 punktów! Projekt ten znalazł się na pierwszym miejscu listy rankingowej spośród 31 projektów ocenionych w drugim etapie konkursu. Projekt RACE będzie trwał sześć lat i otrzyma finansowanie w wysokości prawie 15 mln euro.

Cel RACE jest zbieżny z ambitnymi planami rozwoju MIBMiK na najbliższe lata. Dzięki niemu Instytut stanie się światowej klasy Centrum Doskonałości w obszarze RNA i Biologii Komórki, łącząc wybitne osiągnięcia naukowe z profesjonalną działalnością komercyjną.

Projekt będzie koordynowany przez prof. Martę Miączyńską, Dyrektor MIBMiK i realizowany w ramach konsorcjum trzech instytutów: MIBMiK - koordynatora i głównego beneficjenta RACE oraz dwóch partnerów: Medical Research Council, Human Genetics Unit of the University of Edinburgh (UoE-MRC HGU) oraz Flanders Institute of Biotechnology (VIB) w Belgii.

Zarówno UoE-MRC HGU jak i VIB posiadają istotne doświadczenie, aby aktywnie wspierać Instytut w osiąganiu jego celów i wdrażaniu kluczowych działań projektu RACE, które obejmują: rekrutację nowych grup badawczych i poszerzanie współpracy z partnerami zewnętrznymi, szkolenie młodego pokolenia naukowców MIBMiK dla środowiska akademickiego i przemysłu, rozwój specjalistycznych pracowni badawczych, ustanowienie wewnętrznego systemowego wsparcia transferu technologii (ITechnology Incubator) i wreszcie - cyfryzację i modernizację procesów zarządzania i administracji.

Projekt RACE będzie finansowany w ramach programu HORYZONT-WIDERA-2022-ACCESS-01 dwuetapowego -Teaming for Excellence.

Teaming for Excellence jest częścią programu Widening participation and strengthening the European Research Area w ramach Horizon Europe. Program ten wspiera centra doskonałości, które powinny służyć jako wzorce do naśladowania, zarówno  w kraju jak i w regionie, do stymulowania nowych inwestycji i reform krajowych systemów badań i innowacji w krajach o niższym potencjale R&I.

Prof. Andrzej Dziembowski, Kierownik Laboratorium Biologii RNA - Grupa ERA Chairs, otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia naukowe w 2021 roku. Serdecznie gratulujemy!

Prof. Dziembowski  został doceniony za badania nad poznaniem mechanizmów degradacji RNA w komórkach eukariotycznych oraz kontroli stabilności transkryptów będących efektem aktywności polimerazy RNA II w różnych tkankach i komórkach człowieka.

W uzasadnieniu podkreślono również znaczenie odkrycia, jakiego dokonał wraz z zespołem badawczym, dotyczącego roli oligourydylacji końców 3’ transkryptów elementów mobilnych i powtarzających się w genomie człowieka –LINE1, a także zidentyfikowanie i opisanie nowej rodziny polimeraz poli(A) TENT5 w genomie człowieka oraz wyjaśnienie ich funkcji.

W tym roku Nagrodami Prezesa Rady Ministrów uhonorowano 40 naukowców. Tradycyjnie nagrody przyznano w trzech kategoriach: (I) wybitna rozprawa doktorska, (II) wyróżnione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego oraz najbardziej prestiżowa (III) za wybitne osiągnięcia naukowe, w tym twórczość artystyczną lub działalność wdrożeniową.

Badania strukturalne białek herpeswirusowych zaangażowanych w replikację DNA – to tytuł projektu dr Małgorzaty Figiel z Laboratorium Struktury Białka, na którego realizację otrzymała ona grant z funduszy Narodowego Centrum Nauki. Wysokość grantu wynosi 2 047 255 PLN i będzie on realizowany przez okres 4 lat. Serdecznie gratulujemy!

Celem projektu jest umożliwienie lepszego zrozumienia procesu replikacji DNA u herpeswirusów, które należą do jednych z najbardziej rozpowszechnionych patogenów występujących u ludzi. Co prawda, nie stanowią one większego zagrożenia dla osób zdrowych, ale mogą wywoływać ciężkie choroby u pacjentów z obniżoną odpornością.

Pomimo obszernych danych biochemicznych dotyczących białek replikacyjnych herpeswirusów, dotychczasowe rozumienie replikacji DNA w herpeswirusach jest nadal niepełne. Nie określono jeszcze struktur kilku z tych białek. Co więcej, nie wiadomo, w jaki sposób białka te są rekrutowane do widełek replikacyjnych i jak sprzężona jest synteza obu nici DNA. Ponadto brakuje informacji strukturalnych o oddziaływaniach białek tworzących maszynerię replikacyjną HSV-1 między sobą i z ich substratami w postaci kwasów nukleinowych. Z tego powodu architektura kompletnego replisomu lub nawet jego części nadal pozostaje nieznana.

Zespół badawczy pod przewodnictwem dr Figiel planuje określić - przy użyciu mikroskopii krioelektronowej (cryo-EM) i krystalografii rentgenowskiej - struktury atomowe białek herpeswirusów, zaangażowanych w replikację DNA oraz ich kompleksów z odpowiednimi substratami (kwasami nukleinowymi).

Jak dodaje dr Figiel – powyższe badania strukturalne będą uzupełnione eksperymentami biochemicznymi.  – Na podstawie struktur i danych biochemicznych pokażemy, jak działa replisom herpeswirusów oraz jak regulowana i koordynowana jest aktywność jego komponentów. Wyniki tego projektu będą cennym źródłem informacji dla przyszłych działań badawczych zmierzających do uzyskania nowych leków przeciw herpeswirusom – wyjaśnia dr Małgorzata Figiel.

Z radościa zapraszamy na transmisję z uroczystości wręczenia nagród przyznanych przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej 2022. Nagrodę za "Wyjaśnienie molekularnych mechanizmów rozpoznawania uszkodzeń DNA oraz ich naprawy" odbierze prof. dr hab. Marcin Nowotny, kierownik Laboratorium Struktury Białka w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.

Uroczystość rozpocznie się 7 grudnia o godz. 16.00.

Transmisja online dostępna pod linkiem: bit.ly/3iLqdoh

Projektowanie przyszłości – czyli jak będą wyglądać ośrodki badawcze w perspektywie jutra?

Konkurs na esej organizowany we współpracy z Nature, Call for Posters – czyli zaproszenie do składania plakatów prezentujących inicjatywy wzmacniające organizacje badawcze, wreszcie  międzynarodowa konferencja do udziału w której zaproszeni zostali przedstawiciele środowisk naukowych oraz decydenci – tak swój jubileusz 10-lecia istnienia świętować będzie EU-LIFE, sojusz europejskich instytutów badawczych, którego częścią jest MIBMiK.

Celem konferencji jest zainicjowanie dyskusji wokół tematu jak w przyszłości powinny funkcjonować miejsca, w których odbywają się badania, tak, by wzmacniały one pozycję naukowców, promując przełomowe odkrycia i angażując się w życie społeczeństw.

Call for posters

To kolejny element wydarzenia, którego celem jest zapewnienie platformy dla całego środowiska naukowego i zaprezentowanie inicjatyw wzmacniających organizacje badawcze. Tematy, które będzie można prezentować są następujące:

• Miejsca badawcze przyszłości
• Kultura i środowisko badawcze
• Obiekty i usługi badawcze
• Zarządzanie badaniami naukowymi
• Przykład sukcesu w nauce (sukces naukowy, transfer wiedzy, budowanie społeczności itp.)

W czasie trwania konferencji zostaną zaprezentowane wszystkie prace. Uczestnicy wydarzenia będą mieli możliwość porozmawiania z ich autorami. Podczas konferencji zostanie również zorganizowany plebiscyt. Plakat, który zdobędzie najwięcej głosów, zostanie opublikowany na stronie wydarzenia, a wywiad z jego autorem – na stronie internetowej EU-LIFE. Więcej na temat tego przedsięwzięcia: https://eu-life.eu/10-years-conference/call-for-posters

Współpraca z Nature

Kolejną z przewidzianych aktywności jest konkurs na esej pt. "Utopia Research Institute". Jego celem  jest zachęcenie do refleksji i wygenerowanie nowych pomysłów na temat idealnego instytutu badawczego przyszłości. Zachęcamy do podzielenia się swoją wizją, pomysły zgłoszone w ramach konkursu zostaną uwzględnione przez EU-LIFE w przyszłych inicjatywach. Szczegółowe zasady uczestnictwa w konkursie można znaleźć pod linkiem: https://eu-life.eu/essay-contest-mailing-sign-up

Konferencja „Envisioning the research centres of the future”, odbędzie się w dniach 6-7 czerwca 2023 r. Jej gospodarzem będzie Fundacja Calouste Gulbenkian w Lizbonie.

Prof. Marcin Nowotny, laureat nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2022 za wyjaśnianie molekularnych mechanizmów rozpoznawania uszkodzeń DNA oraz ich naprawy, ostatnio udzielił wywiadu dla Polskiego Radia 1, w którym przybliża tematykę prowadzonych przez siebie badań i wyjaśnia ich znaczenie.

„Naszym celem było zrozumienie, jak pewna grupa białek działa i  oddziałuje z DNA. Używaliśmy do tego metod krystalografii białek. Chcieliśmy zrozumieć na poziomie poszczególnych atomów, jakie procesy tam mają miejsce. Badamy te procesy zarówno u bakterii, jak i u wyższych organizmów. Te procesy zachodzą w podobny sposób, ale szczegóły mechanizmów są różne między tymi typami organizmów - mówi prof. Marcin Nowotny.

Dzięki przeprowadzonym badaniom udało się określić pierwszą strukturę przestrzenną białka, która odpowiada za wykrywanie uszkodzeń DNA, bez względu na ich pochodzenie. – „Okazało się, że to białko wykorzystuje sprytny mechanizm. Zamiast sprawdzać dokładnie, co się dzieje z każdą cegiełką, ono sprawdza globalne zniekształcenia, które w DNA występują. Okazuje się, że jeśli ta budowa chemiczna DNA jest zniekształcona przez obecność obcych grup chemicznych, to DNA staje się bardziej elastyczne. I jeśli to białko wykryje, że ta elastyczność jest zwiększona, to jest pierwszy sygnał dla organizmu, że coś jest nie tak” – dodaje prof. Nowotny

Już jutro, 23 listopada o godz. 16.00 zapraszamy również na spotkanie online z prof. Marcinem Nowotnym, podczas którego wygłosi on wykład popularnonaukowy pt. "Biologia strukturalna - jak zrozumieć procesy w komórce na poziomie pojedyńczych atomów". Szczegóły wydarzenia pod linkiem

{gallery}nowotny{/gallery}

W dniu 21 listopada w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie odbyło się szkolenie z zakresu zarządzania danymi badawczymi. W szkoleniu wzięli udział pracownicy naukowi, którzy w swojej codziennej pracy tworzą dane badawcze i je publikują. Dzięki polityce Open Science dane badawcze są dostępne dla każdego i mogą być wykorzystywane do dalszych analiz badawczych oraz ponownie użyte. Również integracja danych z wielu źródeł pozwala na uzyskanie nowej wiedzy i zapewnia dalszy postęp badań.

Agenda szkolenia poniżej. Koszty traningu zostały pokryte z projektu MOSaIC. 

{gallery}agenda{/gallery}

{gallery}mosaiic{/gallery}

{gallery}szkolenie{/gallery}

W dniach 14-15 listopada 2022 r. w miejscowości Mała Wieś odbył się coroczny Retreat Liderów Laboratoriów Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Spotkanie poświęcone było dyskusji na temat projektów naukowych realizowanych w laboratoriach MIBMiK. Omawiano również strategiczne kierunki rozwoju Instytutu. W dwudniowym spotkaniu wzięli udział wszyscy przedstawiciele Laboratoriów oraz dyrektorzy Instytutu. 

Rzadkie choroby neurologiczne, ataksje, objawy piramidowe, świadczące o uszkodzeniu ośrodków ruchowych i przejawiające się brakiem właściwej postawy ciała – to temat wywołujący duże zainteresowanie nie tylko wśród lekarzy i naukowców, lecz również pacjentów dotkniętych takimi schorzeniami i ich rodzin. Poszukiwanie przyczyn chorób rzadkich jest procesem długotrwałym i niełatwym, bowiem trudno jest uchwycić wszystkie  molekularne aspekty, pozwalające na postawienie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie: czy wykryta w badaniach genetycznych mutacja rzeczywiście wywołuje chorobę?

Ostatnie badania, przeprowadzone z wykorzystaniem modelu zwierzęcego przez zespół dra hab. Wojciecha Pokrzywy z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie (MIBMiK) wskazują, że mutacja konkretnego aminokwasu ważnego enzymu biorącego udział w degradacji białek może powodować zaburzenia neurorozwojowe.

Zespół badawczy, wykorzystując sekwencjonowanie eksomów do diagnozy pacjenta pediatrycznego z opóźnieniem rozwojowym, objawami piramidowymi i ataksją kończyn, zidentyfikował ultrarzadki wariant de novo zmiany sensu Asp126His w genie FEM1C kodującym ligazę ubikwityny – białko odpowiedzialne za rozpoznawanie innych białek skierowanych do degradacji przez komórkę i pośredniczące w ich usunięciu. – Wciąż nie było jednak jasne czy ta mutacja rzeczywiście odpowiada za chorobę pacjenta, co jest kluczowe przy stawianiu diagnozy i możliwości poszukiwań personalizowanych terapii – mówi dr hab. Wojciech Pokrzywa, Kierownik Laboratorium Metabolizmu Białek w MIBMiK.
 
Wykonana przez zespół dra hab. Pokrzywy analiza bioinformatyczna wykazała, że wspomniana mutacja genu FEM1C zaburza wiązanie jego substratów białkowych przeznaczonych do degradacji, co w konsekwencji może prowadzić do ich akumulacji w komórce i toksycznego działania. Aby ocenić patogenność wariantu Asp126His w genie FEM1C, badacze wykorzystali nicienia Caenorhabditis elegans jako model choroby. W toku badań naukowcy stwierdzili, że zwierzęta wyrażające wariant analogiczny do mutacji pacjenta miały normalną architekturę mięśni, ale, podobnie jak pacjent, upośledzoną mobilność. Nicienie te były wrażliwe na inhibitor acetylocholinoesterazy, aldicarb, co wskazywało, że ich pogorszona lokomocja wynikała z nieprawidłowości synaptycznych, a nie dysfunkcji mięśni.
 
W wyniku przeprowadzonych badań przedstawione zostały pierwsze dowody z modelu zwierzęcego sugerujące, że mutacja w ewolucyjnie konserwowanym aminokwasie Asp126 w ligazie ubikwityny FEM1C powoduje zaburzenia neurorozwojowe u ludzi.

Wyniki badań opublikowane zostały w najnowszym wydaniu brytyjskiego czasopisma Human Molecular Genetics