DEGRADATOR – unikalna gra komputerowa stworzona przez polskich biologów molekularnych
Naukowcy z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie stworzyli grę komputerową, która pozwala zrozumieć fascynujący świat procesów zachodzących w komórce. W grze DEGRADATOR sterujemy procesami eliminacji nieprawidłowych białek, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu – także ludzkiego.
Biolodzy molekularni z Laboratorium Metabolizmu Białek MIBMiK, kierowanego przez dr. hab. Wojciecha Pokrzywę, postanowili wcielić w życie formułę nauki poprzez zabawę. Gra DEGRADATOR pozwala na odkrywanie mechanizmów systemu ubikwityna-proteasom, który niszczy nieprawidłowe białka w komórkach. W miarę postępów odkrywamy także innowacyjne terapie oparte na związkach PROTAC (PROteolysis TArgeting Chimera). Te nowatorskie metody wykorzystują mechanizm ubikwityna-proteasom do skutecznego eliminowania patogenicznych białek np. w chorobach nowotworowych.
W grze wcielamy się w ligazę ubikwityny E3 – kluczowy enzym odpowiedzialny za identyfikowanie innych białek (substratów) i inicjowanie ich ubikwitynacji, dzięki czemu dane białko zostaje przeznaczone do degradacji. Poznajemy również enzym E2, dowiadujemy się czym jest i jak działa proteasom - komórkowe centrum recyklingu - oraz jaka relacja łączy go z ubikwityną. Możemy także zdobywać różne supermoce, chwytając na przykład ATP czy inhibitor enzymu deubikwitynującego. Wiedza nabywana w trakcie kolejnych poziomów rozgrywki jest utrwalana poprzez krótkie quizy.
– Gra DEGRADATOR powstała po to, aby w sposób atrakcyjny i przystępny przybliżyć kluczowe molekularne mechanizmy degradacji białek – mówi Natalia Szulc, doktorantka w Laboratorium Metabolizmu Białek, współtwórczyni gry – Ludzka komórka jest zdolna produkować do około 20 000 różnych białek. Zachowanie ich równowagi jest kluczowe i wymaga efektywnych metod degradacji. Każde białko ma też swoją specyficzną długość życia w komórce – od kilku minut do wielu lat. Niepoprawnie złożone białka lub te zawierające nieodpowiednie aminokwasy (często w wyniku mutacji) muszą być terminowo i skutecznie usuwane. Jest to niezbędne dla prawidłowego działania nie tylko pojedynczej komórki, ale i całego organizmu – wyjaśnia Natalia Szulc.
Unikalność gry DEGRADATOR podkreśla bogaty zestaw materiałów edukacyjnych, przygotowanych przez naukowców z MIBMIK. Znajdują się w nim między innymi konspekty lekcji biologii przystosowane dla młodzieży w różnym wieku, prezentacja multimedialna, Wielka Encyklopedia Degradacji Białek, quizy i komiks, który ukazuje, w jaki sposób niektóre wirusy, na przykład HIV, wykorzystują system ubikwityna-proteasom komórki gospodarza do swojego efektywnego namnażania. Gra jest dostępna również w angielskiej wersji językowej.
Zespół naukowców pod kierunkiem dr. hab. Wojciecha Pokrzywy został uhonorowany w lutym 2024 roku nagrodą Ministra Nauki za znaczące osiągnięcia naukowe, które otwierają nowe horyzonty w zrozumieniu kluczowych procesów komórkowych. Centralnym punktem zainteresowań zespołu jest właśnie szlak degradacji białek, któremu poświęcona została unikalna gra komputerowa DEGRADATOR oraz komplet materiałów edukacyjnych.
Trailer gry można zobaczyć pod adresem: https://www.youtube.com/watch?v=McsuT8QiFxQ
Gra DEGRADATOR oraz materiały dodatkowe są dostępne bezpłatnie w sklepie Google Play oraz pod adresem: https://degradator-gra.pl/.
Komputerowa gra edukacyjna DEGRADATOR została dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki nr projektu SONP/SP/546507/2022; kwota dofinansowania: 101 706 PLN; całkowita wartość projektu: 115 756 PLN.