Nowa grupa badawcza: Laboratorium Proteostazy Komórkowej dr. Lidii Wróbel
Badanie molekularnych podstaw schorzeń neurodegeneracyjnych, jak choroba Alzheimera, Parkinsona czy Huntingtona będzie głównym obszarem badawczym nowego laboratorium w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.
Laboratorium Proteostazy Komórkowej jest kierowane przez dr. Lidię Wróbel, biologa molekularnego z doświadczeniem zdobytym podczas studiów podoktoranckich na Uniwersytecie w Cambridge. Nowa grupa badawcza będzie między innymi analizować procesy kontroli jakości białek i ich degradacji w komórkach ssaków, a także badać komunikację pomiędzy systemami degradacji białek zlokalizowanych w różnych przedziałach komórkowych. Prace mają na celu opracowanie nowych strategii terapeutycznych ukierunkowanych na leczenie chorób neurodegeneracyjnych.
- Nasze badania mają na celu zrozumienie, jak systemy odpowiedzialne za kontrolę jakości białek funkcjonują w komórkach nerwowych, oraz jak ich zaburzenia prowadzą do gromadzenia toksycznych agregatów białkowych, które przyczyniają się do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych. Dzięki pogłębieniu wiedzy o tych procesach, możemy otworzyć drogę do opracowania nowych, ukierunkowanych terapii, które przywrócą równowagę proteostatyczną i pomogą w leczeniu nieuleczalnych dotąd schorzeń, takich jak Alzheimer czy Parkinson - mówi dr Lidia Wróbel.
Zaburzenia neurologiczne są główną przyczyną niepełnosprawności fizycznej i poznawczej na całym świecie. W miarę starzenia się społeczeństwa liczba przypadków gwałtownie rośnie, a w ciągu najbliższych dwóch dekad ma się podwoić. Mimo stulecia intensywnych badań wciąż istnieje bardzo niewiele terapii dla chorób neurodegeneracyjnych. Te, które są dostępne, są stosunkowo mało skuteczne oraz pozostają bardzo kosztowne. Dlatego kluczowe jest opracowanie nowych potencjalnych terapii. Ogromną rolę w tych poszukiwaniach odgrywają badania podstawowe. Znajomość precyzyjnych mechanizmów molekularnych leżących u podstaw neurodegeneracji pozostaje niekompletna, a luki w naszej wiedzy na temat podstaw neurobiologii stanowią poważną przeszkodę w odkrywaniu potencjalnych terapii.
U wielu pacjentów cierpiących na choroby neurodegeneracyjne, stwierdza się obecność toksycznych agregatów białkowych w komórkach nerwowych, co prowadzi do degeneracji neuronów. Mechanizmy powstawania toksycznych substratów białkowych oraz ich wpływ na rozwój chorób pozostają wciąż niejasne. Zespół dr Lidii Wróbel będzie starał się odpowiedzieć na te pytania, badając, jak systemy degradacji białek wpływają na utrzymanie zdrowia komórkowego i zapobieganie neurodegeneracji. Laboratorium będzie prowadzić badania na zaawansowanych modelach komórkowych oraz organoidach mózgowych, korzystając z nowoczesnych technologii, takich jak CRISPR/Cas9 do modyfikacji genomu, spektrometrii mas oraz mikroskopii fluorescencyjnej.
Dr Lidia Wróbel jest biologiem specjalizującym się w molekularnych mechanizmach neurodegeneracji. Ukończyła studia magisterskie z biotechnologii na SGGW w Warszawie, realizując projekt badawczy na Uniwersytecie w Gandawie w Belgii. W 2009 r., aby kontynuować studia doktoranckie, dołączyła do laboratorium prof. Agnieszki Chacińskiej w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, gdzie skupiła swoje badania na biogenezie mitochondriów. W 2016 roku otrzymała stypendium EMBO Long Term Fellowship i dołączyła do laboratorium prof. Davida Rubinszteina na Uniwersytecie Cambridge, aby badać szlak autofagii lizosomalnej w kontekście chorób neurodegeneracyjnych. Po ukończeniu studiów podoktoranckich w 2024 roku założyła własne Laboratorium Proteostazy Komórkowej w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.