Badania naukowe z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych w MIBMiK 

 

Udział poszczególnych zwierząt w badaniach naukowych prowadzonych przez MIBMiK:

                 2018-2022        2023     
 Myszy 2 539 (91%)  2 164 (82%)
 Danio pręgowany 182 (6.5%)  445 (17%)
 Szczury  76 (2.5%)  34 (1%)


Najczęstsze procedury z wykorzystaniem zwierząt

1. Pozyskanie tkanek – zwierzęta nie są poddawane żadnym procedurom za życia. Są uśmiercane w celu izolacji tkanek. Wyizolowane tkanki są następnie wykorzystywane przykładowo w celu wyprowadzenia linii komórkowych lub badań molekularnych. 

2. Doświadczenia z wykorzystaniem zwierząt, najczęstsze procedury:

a) Stymulacja hormonalna – podanie dwóch zastrzyków zawierających hormony, w celu pobudzenia owulacji. Jest to procedura analogiczna do przygotowania kobiet do pobrania komórek jajowych przy procedurze in vitro (lecz liczba podanych zastrzyków jest dużo mniejsza). Procedura pozwala nam na uzyskanie dużej liczby zarodków, które następnie mogą być modyfikowane genetycznie. 

b) Wazektomia – zabieg chirurgiczny przeprowadzany w pełnym znieczuleniu ogólnym i ochroną przeciwbólową śród- i pooperacyjną. Wazektomia służy uzyskaniu samców niepłodnych – kryją one samice, które mają przyjąć zarodki poprzez transfer zarodków. Transfer zarodków bez wcześniejszego przygotowania samic poprzez kojarzenie z bezpłodnymi samcami (nieprodukującymi spermy, lecz aktywnymi seksualnie) jest nieskuteczny. 

c) Transfer zarodków – zabieg chirurgiczny polegający na przeniesieniu zarodków do jajowodów samic-biorczyń. Operacja jest przeprowadzana z użyciem mikroskopu, w pełnym znieczuleniu ogólnym, z ochroną przeciwbólową śród- i pooperacyjną. 

d) Hodowla myszy o potencjalnie szkodliwym fenotypie – po wyprowadzaniu nowej linii zmodyfikowanych genetycznie myszy, wszystkie są poddawane obserwacji, aby sprawdzić, czy zmiany nie wpływają negatywnie na ich dobrostan. 

e) Domięśniowa iniekcja (zastrzyk) – analogiczna do stosowanych u ludzi dróg podawania leków i szczepionek. 

f) Sensomotoryczne testy behawioralne – jest to test stosowany do określenia ogólnego poziomu aktywności i nawyków eksploracyjnych w modelach zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego u gryzoni. Zwierzę umieszcza się na arenie (okrągłe/kwadratowe pudełko) i pozwala mu się swobodnie poruszać przez 10 minut, podczas gdy nagrywa je kamera. Materiał filmowy jest następnie analizowany przez zautomatyzowany system śledzenia. Brane są pod uwagę następujące parametry: przebyta odległość, prędkość i czas spędzony we wcześniej zdefiniowanych strefach. Ten prosty test jest przydatny w ocenie wpływu zastosowanych terapii na ogólną aktywność.

 

Prowadzone badania

2 mousemRNA (typ RNA który przenosi informacje genetyczne)

1. Badanie stabilności i efektywności działania szczepionek mRNA w różnych tkankach. Wyniki pomogą projektować szczepionki celowane do wybranego narządu.

2. Opracowanie technologii zwiększenia stabilności i wydajności powielania syntetycznego mRNA wprowadzonego do komórki, w celu stworzenia nowych szczepionek przeciwnowotworowych i nowych rozwiązań immunoterapeutycznych.

3. Badanie wydajności dostarczania nanocząsteczek zawierających mRNA do różnych typów komórek: udoskonalenie technologii terapeutycznego mRNA w celu uzyskania przeciwnowotworowych szczepionek mRNA. 

4. Zbadanie procesu uwalniania mRNA (zamkniętego w nanocząstkach lipidowych) z pęcherzyków endosomalnych (odpowiedzialnych za transport substancji ze środowiska do komórki) do cytoplazmy. Szacuje się, że zaledwie kilka do kilkunastu procent dostarczonego do komórki mRNA jest uwalniane do cytoplazmy. Poznanie tego procesu może pomóc w zwiększeniu wydajności działania terapeutycznych szczepionek mRNA.

Mutacje w genach powodujące choroby

1. Badanie skutków mutacji w genomie mitochondrialnym w różnych tkankach u myszy. W populacji ludzkiej, zaburzenia mitochondrialne dotykają 1 na 5000 osób, powodując poważne objawy ze strony układu nerwowego i mięśniowo-szkieletowego, dla których obecnie nie jest dostępne skuteczne leczenie. 

2. Stworzenie linii myszy pozbawionych jednego z genów kodujących białko, którego inhibitor (substancja blokująca) może stać się nowym lekiem w leczeniu raka piersi. 

3. Badanie nad skutecznością leczenia przeciwnowotworowego czerniaka – groźnego nowotworu złośliwego skóry, który co roku wykrywa się u około 110 000 pacjentów.

Badanie mózgu (depresja)

1. Badanie mózgu zwierząt w celu sprawdzenia czy zaburzenie aktywności wybranych genów będzie prowadziło do takich samych zmian, jakie uzyskano w badaniach komórkowych. Sprawdzenie czy zmiany te będą wpływać na zachowanie zwierząt charakterystyczne dla depresji (np. zwiększenie poziomu bezradności) i osłabiać ich zdolność skutecznego myślenia (np. podczas nauki). 

2. Testowanie na zwierzętach potencjału antydepresyjnego 21 substancji wytypowanych na podstawie określonej charakterystyki farmakologicznej. W przypadku pozytywnych efektów badań, zostanie podjęta współpraca z klinicystami w celu opracowania pilotażowego badania klinicznego. Poszukiwanie nowych leków antydepresyjnych jest konieczne, ponieważ obecnie dostępne terapie są skuteczne tylko w 50 proc., a wiele osób nie reaguje na kolejne próby leczenia (depresja lekooporna). 

Badanie odpowiedzi układu odpornościowego

1. Analiza odpowiedzi układu odpornościowego (odporności wrodzonej) na zmodyfikowane cząsteczki RNA reprezentujące zarówno wirusowy RNA jak i RNA gospodarza (myszy). Wyniki tych badań pomogą zrozumieć jak najlepiej zapobiegać i leczyć poważne choroby wirusowe oraz autoimmunologiczne.

2. Badanie skutków zapalenia wywołanego endotoksyną bakteryjną (LPS) u myszy z niedoborem żelaza w celu zrozumienia rozwoju anemii podczas infekcji i chorób zapalnych.

3. Zbadanie wpływu wydajności recyklingu żelaza w śledzionie myszy na funkcje komórek układu odpornościowego (limfocytów) w starzeniu organizmu. Otrzymane wyniki pomogą ustalić, czy dieta z obniżoną zawartością żelaza może zahamować upośledzenie limfocytów związane z wiekiem, a tym samym poprawić stan zdrowia w populacji starszych ludzi. 

Dowiedz się więcej - KLIKNIJ W LINK:

Badania naukowe z wykorzystaniem zwierząt laboratoryjnych 
Znaczenie badań
Regulacje
Badania w MIBMiK